CAPUT VIII. Multis modis ad peccatorum expiationem perveniri posse. SHOW LINKS TO MANUSCRIPTS SHOW APPARATUS
| 1 | Post illam namque generalem baptismi gratiam, et illud pretiosissimum martyrii donum, quod sanguinis ablutione conquiritur, multi sunt poenitentiae fructus, per quos ad expiationem criminum pervenitur. |
| 2 | Non enim tantum simplici illo poenitentiae nomine salus aeterna repromittitur, de quo beatus apostolus Petrus : Poenitemini, inquit, et convertimini, ut deleantur peccata vestra. Et Ioannes Baptista, vel ipse Dominus : Poenitentiam agite, appropinquabit enim regnum coelorum. Sed etiam per charitatis affectum peccatorum moles obruitur: Charitas enim operit multitudinem peccatorum. Similiter etiam per eleemosynarum fructum vulneribus nostris medela praestatur; quia sicut aqua exstinguit ignem, ita eleemosyna exstinguit peccatum. Ita etiam per lacrymarum profusionem conquiritur ablutio peccatorum: Lavabo enim per singulas noctes lectum meum, lacrymis meis stratum meum rigabo; denique subiungit, ostendens eas non inaniter fuisse profusas: Discedite, inquiens, a me omnes, qui operamini iniquitatem, quoniam exaudivit Dominus vocem fletus mei. Nec non per criminum confessionem eorum abolitio conceditur: Dixi enim, ait, Pronuntiabo adversum me iniustitiam meam Domino, et tu remisisti impietatem peccati mei. Et iterum: Narra tu iniquitates tuas primus, ut iustificeris. Per afflictionem quoque cordis et corporis, admissorum scelerum remissio similiter obtinetur. |
| 3 | Nam vide, inquit, humilitatem meam et laborem meum, et dimitte omnia peccata mea. Praecipueque per emendationem morum: Auferte, inquit, malum cogitationum vestrarum ab oculis meis, quiescite agere perverse, discite benefacere, quaerite iudicium, subvenite oppresso, iudicate pupillo, defendite viduam, et venite et arguite me, dicit Dominus. |
| 4 | Et si fuerint peccata vestra ut coccinum, velut nix dealbabuntur; et si fuerint rubra quasi vermiculus, velut lana alba erunt. Interdum etiam intercessione sanctorum impetratur venia delictorum. Qui enim scit fratrem suum peccare peccatum non ad mortem, petat et dabit ei vitam Deus peccanti non ad mortem. Et iterum: Infirmatur quis ex vobis, inducat presbyteros Ecclesiae, et orent super eum, ungentes eum oleo in nomine Domini, et oratio fidei salvabit infirmum; et allevabit eum Dominus; et si in peccatis sit, dimittentur ei (Iacobi V). Nonnumquam etiam misericordiae ac fidei merito labes excoquitur vitiorum, secundum illud: Per misericordiam et fidem purgantur peccata (Proverb. XV). Per conversionem plerumque et salutem eorum qui nostris monitis ac praedicatione salvantur. |
| 5 | Quoniam qui converti fecerit peccatorem ab errore viae suae, salvat animam eius a morte, et operit multitudinem peccatorum (Iacobi V). Per indulgentiam nihilominus et remissionem nostram, ad indulgentiam nostrorum facinorum pervenitur: Si enim dimiscritis hominibus peccata eorum, dimittet et vobis Pater vester coelestis delicta vestra. Videtis ergo quantos misericordiae aditus patefecerit clementia Salvatoris, ut nemo salutem cupiens, desperatione frangatur, cum videat se tantis ad vitam remediis invitari. |
| 6 | Si enim pro infirmitate carnis afflictione ieiuniorum abolere te peccata non posse causaris, nec potes dicere: Genua mea infirmata sunt a ieiunio, et caro mea immutata est propter oleum; quia cinerem tamquam panem manducabam, et poculum meum cum fletu miscebam : eleemosynarum ea redime largitate. Indigenti si non habes quod impartias (licet nullum ab hoc opere necessitas inopiae ac paupertatis excludat, quandoquidem et illius viduae duo tantum aera ingentibus divitum muneribus praeferuntur, et pro calice aquae frigidae mercedem se redditurum Dominus repromittit), certe absque illis morum poteris emendatione purgari. Quod si perfectionem virtutum exstinctione vitiorum omnium non potes adipisci, sollicitudinem piam erga utilitatem alienae salutis impende. |
| 7 | Si autem te idoneum huic ministerio non esse conquereris, operire peccata poteris charitatis affectu. In hoc quoque si te fragilem fecerit quaelibet mentis ignavia, oratione saltem atque intercessione sanctorum remedia vulneribus tuis humilitatis affectu submissus implora. Postremo quis est qui non possit suppliciter dicere: Peccatum meum cognitum tibi feci, et iniustitiam meam non operui? ut per hanc confessionem etiam illud confidenter subiungere mereatur, Et tu remisisti impietatem cordis mei (Ibid.). Quod si verecundia retrahente revelare coram hominibus erubescis, illi quem latere non possunt confiteri ea iugi supplicatione non desinas, ac dicere, Iniquitatem meam ego cognosco, et peccatum meum contra me est semper; tibi soli peccavi, et malum coram te feci; qui et absque illius verecundiae publicatione curare, et sine improperio peccata donare consuevit. |
| 8 | Post istud quoque tam promptum certumque subsidium, aliud quoque adhuc facilius largita est nobis divina dignatio, ipsamque remedii opem nostro commisit arbitrio, ut indulgentiam nostrorum scelerum pro nostro praesumamus affectu, dicentes ei: Dimittite nobis debita nostra, sicut et nos dimittimus debitoribus nostris. Quisquis igitur ad indulgentiam suorum criminum desiderat pervenire, istis semetipsum aptare studeat instrumentis, nec obdurati cordis pervicacia a remedio salutari fontem tantae pietatis avertat; quia etiamsi haec omnia fecerimus, non erunt idonea ad expiationem scelerum nostrorum, nisi ea bonitas Domini clementiaque deleverit, qui cum religiosi conatus obsequia supplici mente a nobis oblata perspexerit, exiguos parvosque conatus immensa liberalitate prosequitur, dicens: Ego sum, ego sum qui deleo iniquitates tuas propter me, et peccatorum tuorum iam non recordabor. Ad hunc ergo quem praediximus statum quisquis conscenderit, satisfactionis gratiam quotidianis ieiuniis et mortificatione cordis et corporis assequetur: quia, sicut scriptum est, sine sanguinis effusione non fit remissio. Nec immerito. Caro enim et sanguis regnum Dei possidere non possunt. Et ideo quisquis ab huius sanguinis effusione gladium spiritus, quod est verbum Dei, voluerit inhibere, absque dubio illa Ieremiae prophetae maledictione plectetur. Nam maledictus, inquit, qui prohibet suum gladium a sanguine. Hic namque est gladius qui illum noxium, sanguinem, quo animatur materia peccatorum, salubriter fundens, quidquid repererit in membris nostris carnale terrenumve concretum, resecat et abscindit, ac mortificatos vitiis vivere Deo et spiritalibus facit vigere virtutibus; et ita iam non recordatione veteris admissi, sed spe futurorum gaudiorum flere incipiet; nec tam de praeteritis malis quam de venturis cogitans bonis, non ex peccatorum moerore lacrymas, sed ex aeternae illius laetitiae alacritate profundet, atque obliviscens ea quae posteriora sunt, id est, carnalia vitia, ad ea quae in ante sunt extendetur, hoc est, spiritalia dona atque virtutes. |